مددکاری اجتماعی بیمارستان شریعتی

تحولات اجتماعی کسترش شهرنشینی و بخصوص اثرات رشد صنعت بر نظام اجتماعی، رفاه اجتماعی را از دو جهت در کشور دستخوش تغییر کرد، از یک جهت بسیاری از نهادهای اجتماعی که به عنوان پایگاه ارائه خدمات اجتماعی عمل می کردند، دچار ضعف و سستی شدند و در نتیجه بسیاری از امکانات خود را از دست دادند، از جهت دیگر مشکلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در این گونه جوامع رشد روزافزون یافت و ایـن امر منجر به افزایش اقشـار آسیب پذیر گردید و لزوم دستگیری از ایـن افراد می طلبد که یاری رسانیدن به این اقشار به طور برنامه ریزی شده تحقق یابد.

در این برنامه، دستگیری از اقشار آسیب دیده در ابتدای امر از کشور انگلستان آغاز شد و در قالب قنون فقرای الیزابت تجلی یافت، در این قانون لزوم رسیدگی به سه گروه به صورت برنامه ریزی شده دیده شده بود:

1- افراد بیکار و مستمند

2- کودکان بی سرپرست

3- افراد معلول و از کار افتاده

رسیدگی به دو گروه دوم و سوم از طریق کلیسا و با برنامه ای از پیش تعیین شده انجام می گرفت، امام به دلیل اینکه این روند با مشکلاتی رو به رو شد، پس از آن مسأله «فرزند خواندگی» برای رسیدگی به کودکان بی سرپرست پدید آمد و دستگیری و حمایت از نابینایان و ناشنوایان در قالب قوانینی، مدون گردید. بیمارستان روانی برای حمایت از بیماران روانی تاسیس شد و اولین مرکز رفاه در سال 1880 دایر گردید و برای اولین بار «قانون تامین اجتماعی» در کشور آلمان مدون شد، پس از آن «قانون امنیت اجتماعی» در سال 1933 به تصویب رسید که این قانون در جهت حمایت از خانواده های بی سرپرست و آسیب دیدگان اجتماعی به تصویب رسید. همان گونه که ذکر شد دگرگونی های صنعتی، شهرنشینی و توسعه شهری، افزایش جمعیت، توسعه قلمرو علوم، لزوم هر چه بیشتر تجلی حرفۀ مددکاری اجتماعی را می طلبید.

 

مددکاری اجتماعی در ایران در سال 1377 با افتتاح «آموزشگاه خدمات اجتماعی» راه اندازی شد. شایان ذکر است، رشته ای که در آنجا تدریس و آموزش داده می شد خدمات اجتماعی بود، اما فارغ التحصیلان آن به نامه «مددکار اجتماعی» شناخته می شدند. رشتۀ خدمات اجتماعی با تهیه اساسنامه مدرسه خدمات اجتماعی و (توسط خانم فرمانفرمایان) در نهصد و پنجاه و دومین جلسه شورای عالی فرهنگ آن زمان به تصویب رسید. نخستین برنامه آموزشی مددکاری اجتماعی با پذیرش دانشجویان در تهران آغاز به کار کرد. به موجب این اساسنامه در آموزشگاه عالی خدمات اجتماعی، پس از آن که دانشجویان مدت دو سال به تحصیل اشتغال داشتند. به اخذ مدرک فوق دیپلم خدمات اجتماعی نایل می آمدند از سال 1344 دوره تحصیلی به چهار سال افزایش یافت و نوع مدارک ارایه شده، به کارشناسی خدمات اجتماعی ارتقا یافت. در سال 1349 دورۀ تحصیلی فوق لیسانس مددکاری اجتماعی با عنوان مدیریت خدمات اجتماعی به منظور تربیت مددکاری که بتوانند علاوه بر اداره و رهبری سازمان های رفاهی گسترده، ایفای نقش مشاور در مؤسسات خدمات اجتماعی، انجام پژوهش های اجتماعی و فرهنگی عهده دار آموزش و تعلیم دانشجویان مددکاری در دروس نظری و کارورزی باشند، مصوب شد. این روند ادامه داشت تا اینکه در اوایل انقلاب و در انقلاب فرهنگی این آموزشگاه و این رشته تعطیل شد و پس از آن بصورت شاخه ای از علوم اجتماعی به نام «خدمات اجتماعی» در برخی از دانشگاه های ایران تدریس شد. پس از تأسیس دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در سال 1370 بر اساس افزایش جمعیت و مسائل و مشکلات اجتماعی و نبود متخصص مددکاری اجتماعی، این دانشگاه موضوع را به عنوان هدف اساسی مورد پیگیری قرار داد و با دعوت از همۀ متخصصین امر مددکاری، دکتر مصطفی اقلیما را جهت تدوین این رشته برگزید و این رشته بعنوان یکی ازرشته های پزشکی شناخته شد و کارشناسی این رشته در تاریخ 72/7/4 مصوب گردید و از سال 1373 اولین دوره کارشناسی مددکاری اجتماعی از طریق آزمون سراسری افتتاح گردید. پس از آن طرح دورۀ کارشناسی ارشد مددکاری درسال 76 مصوب و در آزمون سراسری گروه پزشکی دانشجو پذیرفت. از سال 78 به لحاظ نیاز کشور به مددکاران در سطح عالی، طرح دکترای مددکاری تنظیم و جهت تصویب به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جهت بررسی و اعلام نظر تسلیم شد.

 

مددکاری اجتماعی یک حرفه کاربردی و رشته تحصیلی دانشگاهی است که توسعه و تغییر اجتماعی، انسجام اجتماعی و توانمندسازی و آزادسازی افراد را تسهیل می کند. اصول عدالت اجتماعی، حقوق بشر، مسئولیت جمعی و احترام به تفاوتها (diversities) در مددکاری اجتماعی اساسی اند. مددکاری اجتماعی، با تکیه بر علوم اجتماعی، علوم انسانی و دانش بومی، افراد و ساختارها را در مقابله با چالشهای زندگی و ارتقاء رفاه و بهزیستی درگیر می کند.

 

اصل پذیرش: پذیرش مددجو به همان صورتی که هست

اصل فردیت: تفاوت قائل شدن بین مددجویان و مشکلات آن ها

اصل رازداری حرفه ای: پنهان نگهداشتن اسرار مددجو از دیگران

اصل رابطه حرفه ای: ارتباطی منطقی برای برآوردن نیازها و حل مشکلات مددجو

اصل مشارکت: حل مشکل مددجو با استفاده از توانایی های وی

اصل خودآگاهی مددکار: خودشناسی مددکار اجتماعی نسبت به نقاط قوت و ضعف خود

 

کارشناس مسئول واحد مددکاری اجتماعی: کتایون جلالی تبار

کارشناسان واحد مددکاری اجتماعی: صالحه درویشی - ساجده صادقی - الهه شهبازی - آرزو راشدی

تلفن واحد: 84903143

 

- توسعه خدمات تخصصی مددکاری اجتماعی به بیماران و مراجعین به بیمارستان ها بخصوص گروه های آسیب پذیر و خانواده های ایشان

- کاهش هزینه های تحمیلی به نظام سلامت

- فراهم نمودن دسترسی به خدمات عادلانه و یکسان بویژه گروه های آسیب پذیر

- کاهش مدت زمان بستری و پیشگیری از بستری مجدد بخصوص بیماری های مزمن

- کاهش استرس و تنش بیماران و خانواده آنان

- افزایش رضایتمندی بیماران و خانواده آنان

 

- شناسایی مددجو/ بیماران نیازمند به خدمات مددکاری اجتماعی از جمله گروه های آسیب پذیر در قالب راند، تریاژ، معرفی از بخش، ارگان ها و نهادها و خود معرف

- ارزیابی روانی اجتماعی با دید جامع نگر به منظور بررسی وضعیت اجتماعی روانی، اقتصادی، بیمه ای، سیستم های حمایتی خانواده و همراهان وی و ثبت نتایج آن در پرونده مددجو

- انجام مصاحبه جهت انجام ارزیابی روانی اجتماعی در صورت نیاز و ثبت نتایج آن در پرونده مددجو

- تعیین و ثبت نیازها و مشکلات اجتماعی موثر بر درمان و ثبت تمامی مراحل فرایند مددکاری در پرونده مددجو

- حمایت یابی درون سازمانی و برون سازمانی در قالب پروتکل های ابلاغی

- شناسایی مشکلات اجتماعی شایع مرتبط با فرآیند درمان و بهبودی بیماران و بازخورد آن به مسئولین

- مشارکت در تدوین و اجرای برنامه مداخله ای به منظور کاهش مشکلات اجتماعی با استفاده از ظرفیت های مددکاری جامعه ای

- ارجاع تخصصی بیماران نیازمند به منابع حمایتی درون سازمانی و برون سازمانی

- ارائه مشاوره های فردی و گروهی و تشکیل گروه های مددکاری در راستای اهداف تخصصی

- تعامل با همراهان موثر بیماران و مشارکت آنان در روند درمان و بهبودی

- همکاری و تعامل با سایر کادر درمان جهت رفع مشکلات اجتماعی و روانی بیماران با در نظر گرفتن اصول اخلاق حرفه ای

- ارائه گزارش های مددکاری اجتماعی به رییس بیمارستان جهت ارائه به سازمان های مرتبط برحسب ضرورت

- اعلام نظر در خصوص میزان حمایت های اقتصادی از بیماران طبق دستورالعمل های مصوب

- تسسهیل گری و ارجاع در جهت دریافت خدمات مورد نیاز پزشکی رونشناسی و روانپزشکی مددجویان

- شناسایی مشکلات حقوقی گروه های آسیب دیده اجتماعی در فرآیندهای مددکاری اجتماعی و ارجاع کارشناس حقوقی بیمارستان/ دانشگاه/ دانشکده جهت حل مشکلات آن ها و همچنین اخذ مجوزهای قضایی مورد نیاز بیمار

- همکاری با تیم مداخله در بحران اخبار ناگوار (فردی/ خانوادگی) و کمیته اخلاق بالینی و ارائه حمایت های روانی اجتماعی از بیمار و خانواده آن ها

- همکاری با تیم مداخله در بحران بیمارستان در ارائه حمایت روانی اجتماعی در بلایای طبیعی و غیر طبیعی 

- برنامه ریزی و اجرای برنامه با هدف ترخیص ایمن بیماران به ویژه گروه های آسیب پذیر 

- پیگیری پس از ترخیص بماران در جهت اهداف حرفه ای پیگیری از بازگشت مجدد به بیمارستان و شناسایی عوامل اجتماعی موثر در بازگشت به بیماری

- اجرای خط مشی های مرتبط با سنجه های مددکاری اجتماعی

- همکاری و همفکری در تهیه و تدوین روش های اجرایی مرتبط با استاندارهای اعتباربخشی و بهبود کیفیت

- همکاری در شناسایی و الویت بندی نیازهای روانی اجتماعی گروه های آسیب پذیر در بیمارستان ها

- همکاری در تهیه و اجرای برنامه های اجتماعی موثر بر ارتقای سلامت جامعه به خصوص گروه های آسیب پذیر در بیمارستان ها

- مشارکت در تدوین و اجرای پروژه های تحقیقاتی و مطالعاتی در جهت اهداف حرفه ای 

- حضور در کمیته های بیمارستانی مربوطه و مشارکت در اجرای مصوبات این کمیته ها

- همکاری در تدوین گزارش عملکرد ماهیانه، فصلی، سالیانه و مستند سازی 

- توانمند سازی و رشد حرفه ای خود از طریق شرکت در برنامه های آموزش ضمن خدمت

- نیازسنجی آموزشی تدوین و اجرای برنامه های آموزشی برای بیماران و خانواده آن ها در راستای اهداف حرفه ای

- مشارکت در اجرای برنامه های آموزشی مددکاری اجتماعی برای همکاران، دانشجویان، و سایر اعضای کادر درمان

 

فلوچارت واحد مددکاری اجتماعی در بین تمام بخش های بیمارستان بر اساس شناسنامه شغلی این حرفه توزیع و نصب شده است.

 

واحد مددکاری اجتماعی بیمارستان دکتر شریعتی از ابتدای فعالیت خود تاکنون همواره به مشارکت های مردمی که حاصل از حس نوع دوستی، توجه مردم به مسئولیت اجتماعی و حفظ ارزش های معنوی است، متکی بوده است. این واحد با پایبندی به اصول شفافیت، پاسخگویی و اعتماد سازی به منظور تحقق عدالت اجتماعی نسبی،  فعالیت می کند.  

شماره کارت بیمارستان دکتر شریعتی: 6104337632627244  به شناسه 3777

شماره شبا: IR980120000000005301616849